Dat zegt Eveline Aendekerk, executive director bij Dance4Life. Door jongeren met elkaar te verbinden wil de stichting een fundamentele bijdrage leveren aan het snelst groeiende gezondheidsrisico voor hen. Dit gebeurt met een internationaal lesprogramma: de Journey4Life. De (marketing)aanpak van de organisatie, die gesteund wordt door o.a. de Nationale Postcode Loterij en een partner is van het ministerie van Buitenlandse Zaken, is opvallend in de wereld van de goede doelen.

Op maandag 7 mei 2018 vertelde Eveline Aendekerk haar bevlogen verhaal tijdens 'Global Marketing: what's on in the world'. Dit event van het Platform Innovatie in Marketing (PIM) vond plaats bij Accenture in Amsterdam. Een terugblik van haar betoog over de succesvolle transformatie van een organisatie die gericht was op bewustwordingscampagnes naar een bewezen aanpak voor gedragsverandering van jongeren.

“Onze primaire focus is gericht op de daadwerkelijke verandering van het gedrag van jongeren.. De bijzondere eigenschap van dit probleem is dat het eigenlijk helemaal niet zo groot hoeft te zijn. Als alle jongeren toegang zouden hebben tot seksuele voorlichting, de beschikking zouden hebben over voorbehoedmiddelen en zich kunnen laten testen op geslachtsziekten, is het probleem grotendeels al verholpen.”

“Dat geeft ook direct onze frustratie weer. Daarom is onze aanpak die gericht is op de gedragsverandering van jongeren zelf nooit een ‘stand-alone’ oplossing. Wij werken samen met organisaties die bijv. lobbyen bij overheden om wetsveranderingen te bewerkstelligen en met gezondheidsinstellingen die ervoor zorgen dat gezondheidswerkers oplossingen aanbieden die aansluiten bij wat jongeren willen en nodig hebben. Met dat laatste is het nog best slecht gesteld want in relatief veel landen wordt seks als exclusief voor het huwelijk beschouwd.”

“In die landen heerst veelal een taboe op het gebruik van condooms en andere voorbehoedsmiddelen. Ook het laten testen op geslachtsziektes wordt niet makkelijk ter sprake gebracht. Jongeren krijgen al gauw het stempel nog te jong te zijn voor seks. En waarom zou een ongehuwde zich sowieso laten testen? In zo’n cultuur gaan jonge mensen niet snel naar een kliniek om voorbehoedsmiddelen te halen of zich te laten testen op seksueel overdraagbare ziektes.”
Als alle jongeren toegang hebben tot seksuele voorlichting, de beschikking hebben over voorbehoedmiddelen en zich kunnen laten testen op geslachtsziekten, is het probleem van onveilige seks grotendeels al verholpen.

“Deze conservatieve houding ten opzichte van seks maakt dat je aan uiteenlopende aspecten tegelijkertijd dient te werken. In dit speelveld richt Dance4Life zich vooral op de jongeren zelf. Uit verschillende onderzoeken, niet alleen van onszelf maar juist ook van andere instanties, weten we dat je drie duidelijke factoren kunt onderscheiden die het seksuele gedrag van jongeren sterk beïnvloeden.”

“Op de allereerste plaats is dat zelfvertrouwen. Hoe meer vertrouwen je hebt in jezelf en hoe meer jij jezelf als mens de moeite waard vindt, des te beter ben je in staat duidelijke grenzen te stellen. Het tweede punt is de kijk op het andere geslacht. Vind jij als meisje dat een jongen de baas is? Of vind jij als jongen dat je een meisje mag verplichten tot seks of tot seks zonder condoom? En het derde aspect is de vraag of jij de heersende sociale normen ter discussie durft te stellen.”

“Om deze veranderingen in het sociale gedrag van jongeren in te gang zetten, hebben wij een gedragsveranderingsmodel opgesteld; het Dance4Life empowerment model. Dit curriculum wordt veelal op scholen intensief onder de aandacht gebracht, altijd door lokale partners. Het programma is op die drie determinanten toegespitst. Het betreft een waar lesprogramma van 18 uren dat wordt gegeven door jongeren aan die jongeren.”

“De lokale jongeren die het programma verzorgen, worden door Dance4Life trainers (ook jongeren) getraind en begeleid. De manier waarop die lessen worden gegeven, is cruciaal voor het al dan niet slagen van het lesprogramma. Doelbewust is daarom gekozen voor sociaal-emotioneel leren. Deze methode is niet zo zeer gericht op informatieoverdracht. Want tot die informatie hebben jongeren over de wereld tegenwoordig toegang met hun smartphone. Overal is namelijk internet.”

“In het curriculum gaat het veel meer om het creëren van die vaardigheden die nodig zijn op die alom beschikbare informatie op de juiste manier te gebruiken. Dat heeft bijvoorbeeld betrekking op het stellen van doelen in je leven. Immers, als je geen doel hebt, is de kans dat je onveilige seks hebt vele malen groter dan wanneer je wel wat wil bereiken in je leven. Daardoor sta je krachtiger in de onderhandelingen over condoomgebruik en zeg je makkelijker ‘Nee’ tegen seks zonder condoom.”
Hoe meer vertrouwen je hebt in jezelf en hoe meer jij jezelf als mens de moeite waard vindt, des te beter ben je in staat duidelijke grenzen te stellen.

“Dit hele spectrum aan aandachtspunten en benaderingswijzen noemen wij de Journey4Life. Dat is als het ware het product van Dance4Life, een pakket dat een gedragsverandering als doel heeft die leidt tot minder HIV, minder kinderzwangerschappen en minder seksueel geweld onder jongeren. Nu is gedragsverandering altijd een complex onderwerp, dit onderwerp kent echter een extra moeilijkheidsgraad door de taboesfeer rondom seks.”

“De moeilijkheid van deze transitie wordt momenteel bovendien vergroot door een wereld die voortdurend conservatiever lijkt te worden. Zo financiert de Verenigde Staten van Amerika sinds het aantreden van Donald Trump geen enkele organisatie meer die ook maar iets doet met abortus. Dit heeft tot gevolg dat talloze instanties overal ter wereld stoppen met de dienstverlening die dit thema enigszins raakt.”

“Zo werken wij bijvoorbeeld ook in Oegenda, het land met het hoogste vitaliteitsratio ter wereld. Vrouwen krijgen daar gemiddeld bijna zeven kinderen, terwijl het land gebukt gaat onder overbevolking. Twee jaren geleden heeft de overheid bovenal seksuele voorlichting op scholen verboden. Een ander voorbeeld is Pakistan, waar dit jaar alle internationale organisaties die zich bezighouden met seksuele rechten en gezondheid in de ban zijn gedaan.”

“Gedragsverandering is sowieso lastig, zeker rond het thema seksualiteit, maar culturele en religieuze invloeden maken het nog complexer. En dat terwijl de liefde ontdekken en echt van iemand houden zulke mooie ervaringen zijn. Maar de voortdurende discussies over normen en waarden, gevoed door kerkelijke instanties en regimes, maken seksuele voorlichting tot een halsstarrig taboe.”

“Juist om die redenen heet onze organisatie Dance4Life. De associatie met dansen zorgt voor positieve aandacht en blije gezichten. Wij presenteren daarom een empowerment-model en gaat het niet alleen om jongeren seksueel weerbaar maken. Daardoor kunnen we ook in een land als Oeganda ons programma legaal uitrollen, omdat de regering het niet ziet als seksuele voorlichting. En dat is pure winst. Want waar ter wereld je ook komt, jongeren willen geïnformeerd worden tijdens hun seksuele en relationele ontdekkingsreis.”

fotocredits Annelies Damen
.